Szymon Laks

(01.11. 1901 – 11.12.1983) kompozytor i pisarz, urodzony w Warszawie, zmarły w Paryżu. Początkowo studiował matematykę na Uniwersytecie im. Stefana Batorego w Wilnie (1919-21). Następnie, w latach 1921-24, odbył studia kompozycji i kontrapunktu pod kierunkiem Romana Statkowskiego, harmonii u Piotra Rytla oraz dyrygentury w klasie Henryka Melcera w Konserwatorium Warszawskim. Równocześnie uczęszczał na Uniwersytet Warszawski, gdzie – jako wolny słuchacz – studiował matematykę i filozofię. W 1926 wyjechał do Paryża. Tam, w latach 1927-29, uzupełniał studia w zakresie kompozycji pod kierunkiem Paula Vidala i dyrygenturę u Henri’egoRabauda w Conservatoire National de Musique. Od 1927 związany był ze Stowarzyszeniem Młodych Muzyków Polaków w Paryżu.

Początek II wojny światowej spędził w stolicy Francji. Aresztowany przez Niemców w 1941 został internowany w obozie pod Orleanem, a następnie w 1942 deportowany do Oświęcimia-Brzezinki. Przebywał tam dwa lata (był członkiem kapeli oświęcimskiej, a następnie jej dyrygentem). Od 1944 do końca wojny więziony był w obozie w Dachau.

Po wyzwoleniu wrócił do Paryża i przyjął francuskie obywatelstwo. Swoje przeżycia z okresu wojny i pobytu w obozach spisał w książce Musiques d’un autre monde (wydanej w 1948), za którą w 1947 w Paryżu otrzymał nagrodę za najlepsze świadectwo wydarzeń współczesnych, a potem w Grach oświęcimskich (wydana w 1979). Komponował niewiele, początkowo zajmował się głównie twórczością o charakterze użytkowym. Później, po dłuższej przerwie spowodowanej następstwami przeżyć obozowych i chorobą, w latach 60-tych podjął ponownie pracę kompozytorską przede wszystkim w zakresie liryki wokalnej, inspirowany współpracą ze śpiewaczką Haliną Szymulską. Od 1972 zajmował się prawie wyłącznie działalnością publicystyczną i pisarską (pisał artykuły m.in. do „Ruchu Muzycznego”).

Szymon Laks za swoją twórczość kompozytorską otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in. w 1928 – wyróżnienie za fantazję jazzową Blues symphonique na orkiestrę z saksofonem (1928) na Konkursie Kompozytorskim Stowarzyszenia Młodych Muzyków Polaków w Paryżu, w 1949 – wyróżnienie na Konkursie Kompozytorskim Związku Kompozytorów Polskich za Balladę Hommage à Chopin na fortepian (1949) oraz nagrodę za pieśń do słów Adama Mickiewicza Polały się łzy me na głos i fortepian (1949) na Konkursie Ministra Kultury i Sztuki i Polskiego Radia w Warszawie, a w 1964 – I nagrodę za Concerto da camera na fortepian, 9 instrumentów dętych i perkusję (1964) na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim w Divonne-les-Bains.

Źródło biogramu: www.polmic.pl.