Kazimierz Serocki

Czołowy przedstawiciel awangardy w nowej muzyce polskiej. Razem z Tadeuszem Bairdem i Janem Krenzem założył “Grupę 49”, wyznającą “pozytywny optymizm” przejawiający się muzyką komunikatywną i nieskomplikowaną.

Studiował w klasie kompozycji Kazimierza Sikorskiego oraz fortepian u Stanisława Szpinalskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi. W latach 1947-48 kontynuował studia w zakresie kompozycji u Nadii Boulanger oraz gry na fortepianie u Lazare’a Levy’ego w Paryżu. W latach 1946-51 występował jako pianista w kraju i za granicą, m.in. w Rumunii, Niemczech i Czechosłowacji. Od 1952 działał wyłącznie jako kompozytor. W latach 1954-55 był wiceprezesem Związku Kompozytorów Polskich. Był jednym z organizatorów Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej “Warszawska Jesień”.

Kazimierz Serocki był laureatem szeregu nagród artystycznych, polskich i zagranicznych, m.in.: Nagrody Państwowej za muzykę do filmu “Młodość Chopina” w 1952, Nagrody Ministra Kultury i Sztuki za całokształt twórczości w 1963 oraz Nagrody ZKP w 1966. W 1956 i 1958 otrzymał nagrody na Konkursie im. Grzegorza Fitelberga za “Sinfoniettę” na dwie orkiestry smyczkowe (1956), “Musica concertante” na orkiestrę (1958) i cykl pieśni “Oczy powietrza” na sopran i fortepian (1957), w 1959 – wyróżnienie za “Sinfoniettę” na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO. W 1972 otrzymał po raz drugi Nagrodę Państwową I stopnia “za wybitne osiągnięcia w twórczości kompozytorskiej”.

Kazimierz Serocki, czołowy przedstawiciel awangardy w nowej muzyce polskiej, zadziwia objawiającą się w jego twórczości różnorodnością zainteresowań, idącą w parze z aktywnością życiową. Po ukończeniu studiów pianistycznych i kompozytorskich w Polsce, kształcił się w Paryżu. Po powrocie do kraju założył wraz z Tadeuszem Bairdem i Janem Krenzem “Grupę 49”, wyznającą “pozytywny optymizm” przejawiający się muzyką komunikatywną i nieskomplikowaną.

Kilka lat później, w roku 1956, razem z Tadeuszem Bairdem powołał do życia Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej “Warszawska Jesień”, który miał być nieraz miejscem najbardziej awangardowych manifestacji muzycznych.

Sam zaczynał swoją drogę twórczą od związków z muzyką ludową, co nie przeszkadzało mu interesować się wyrafinowaną techniką dodekafoniczną. Nie przegapił propagowanego przez słynną kuźnię awangardy – Międzynarodowe Letnie Kursy Nowej Muzyki w Darmstadt – totalnego serializmu, w którym każdy element kompozycji jest jak najściślej zaplanowany. Wkrótce potem znalazł się jednak na estetycznych antypodach, stosując w swych utworach aleatoryzm, zakładający znaczną rolę przypadku w komponowaniu i koncepcję formy otwartej.

Przy tych wszystkich tak różnych postawach twórczych indywidualny wyraz nadaje dziełom Serockiego jego dynamizm i wrażliwość brzmieniowa. Brzmienie stało się najważniejszym elementem twórczym, a brzmieniowa inwencja kompozytora wydaje się nie mieć granic. Obok brzmień tradycyjnych Serocki stosował brzmienia wydobywane z instrumentów w sposób niekonwencjonalny, wprowadzał nowe instrumenty oraz nietypowe zestawy instrumentalne, wykorzystywał bogate układy perkusyjne i dźwięki elektroniczne. A całej swojej muzyce nadawał pociągającą witalność i dynamiczny temperament.

Źródło: Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, listopad 2001, aktualizacja: marzec 2022