
Portret Romana Maciejewskiego autorstwa Marcina Władyki na podstawie fotografii nieznanego autora, ok. 1940, ze zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie / Polona, w domenie publicznej.
Roman Maciejewski
(28.02.1910 – 30.04.1998) kompozytor, pianista i dyrygent, urodzony w Berline, zmarły w Göteborgu. Początkowo gry na fortepianie i skrzypcach uczyła go matka, uzdolniona skrzypaczka i pianistka. W latach 1916-19 kontynuował naukę gry na fortepianie w Konserwatorium im. Juliusa Sterna w Berlinie. W 1919 powrócił wraz z rodzicami do Polski i zamieszkał w Lesznie. W latach 1924-31 uczęszczał do Konserwatorium w Poznaniu, gdzie studiował grę na fortepianie w klasie Bohdana Zaleskiego, teorię u Władysława Raczkowskiego, harmonię i kontrapunkt u Kazimierza Sikorskiego oraz solfeż u Stanisława Wiechowicza. Od 1930 pełnił funkcję kierownika artystycznego Chóru im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu. W 1931 przeniósł się do Konserwatorium Warszawskiego, aby kontynuować naukę w klasie kompozycji Kazimierza Sikorskiego. Wkrótce został jednak relegowany z uczelni za współorganizowanie strajku studentów żadających przywrócenia Karola Szymanowskiego na stanowsko rektora Konserwatorium.
W tym samym okresie rozpoczął działalność koncertową jako pianista. W 1932 wystąpił z recitalem m.in. w Instytucie Propagandy Sztuki, odnosząc wielki sukces. Występ zaoowocował także licznymi znajomościami, m.in. z ministrem spraw zagranicznych Józefem Beckiem, dzięki poparciu którego odbył tournée koncertowego po Bałkanach oraz stypendium na studia muzyczne w Paryżu. W 1933 wystąpił w Sofii i Belgradzie. Rok później wyjechał na stypendium do Paryża, gdzie studiował pod kierunkiem Nadii Boulanger. Poznał wtedy m.in. Igora Strawińskiego, Alfreda Casellę, Dariusa Milhauda, Artura Honeggera, Francisa Poulenca, a także zaprzyjaźnił się z Arturem Rubinsteinem. Od 1935 należał do Stowarzyszenia Młodych Muzyków Polaków w Paryżu, w którym działał czynnie jako sekretarz Zarządu (1935) i wiceprezes (1936).
W 1938 wyjechał na tournée koncertowe do Anglii. Tam spotkał niemieckiego choreografa Kurta Joosa, który zamówił u niego muzykę baletową dla swojego zespołu. Podczas pobytu w siedzibie grupy tanecznej (Darlington Hall) poznał swoją przyszłą żonę, szwedzką tancerkę – ElviGallen. Po ślubie wyjechał z nią w 1939 do Szwecji, gdzie spędził lata wojny. Czynnie udzielał się tam w środowisku Polonii (zorganizował m.in. Związek Polaków w Szwecji), koncertował. Zawarł znajomość z Ingmarem Bergmanem, dla którego spektakli teatralnych komponował muzykę (m.in. do Macbetha Williama Shakespeare’a, Caliguli Alberta Camusa, Divinas palabras Ramóna Maríi del Valle-Inclána). W Szwecji zaczął również tworzyć swoje monumentalne dzieło – Missa pro defunctis (Requiem) na solistów, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (1944-59), które w 1959 otrzymało Nagrodę Fundacji im. Ignacego Jana Paderewskiego. W latach 1951-77 przebywał w Stanach Zjednoczonych na zaproszenie Artura Rubinsteina. Pracował tam jako organista w kościołach katolickich w Los Angeles oraz stworzył 70-cioosobowy Roman Choir, z którym koncertował w całej Kalifornii. Od 1977 do śmierci mieszkał ponownie w Göteborgu w Szwecji. Został pochowany na cmentarzu w Lesznie.
Od 1997 w Lesznie działa Leszczyńskie Towarzystwo Muzyczne im. Romana Maciejewskiego, propagujące jego twórczość.
Źródło: www.polmic.pl.
Utwory Kameralne
-
23 Transkrypcje na dwa fortepiany, 1940-46 Wypożycz
Opis:nr. 5: L. N. Clerambault Suita, rękopis
-
23 Transkrypcje na dwa fortepiany, 1940-46 Wypożycz
Opis:nr 8 C. Franck Grande Fantaisie, rękopis
-
23 Transkrypcje na dwa fortepiany, 1940-46 Wypożycz
Opis:nr 10: G. F. Haendel Concerto F-dur, rękopis
-
7 Transkrypcji „Kaprysów" Paganiniego na skrzypce i fortepian
-
Allegro concertante na dwa fortepiany, 1944 Kup
Opis:pierwsza wersja tej kompozycji na fortepian i orkiestrę symfoniczną
-
Kołysanka na dwa fortepiany, 1976 Kup
-
Kwintet na instrumenty dęte, 1971 Kup
-
Matinata na skrzypce, altówkę i wiolonczelę, 1948 Wypożycz
Opis:Wieczorem, Cienie nocy, Pieśń o wschodzie słońca, Dzienna bieganina
-
Mazurek na dwa fortepiany, 1951 Kup
-
Negro spirituals na dwa fortepiany, 1946 Kup
Opis:Deep River, I Want to be Ready, Listen to the Lambs, Sometimes I Feel like a Motherless Child
-
Nokturn na flet, gitarę i czelestę, 1951
-
Notturno na skrzypce i fortepian, 1950 Wypożycz
-
Oberek scena baletowa na dwa fortepiany, 1943 Kup
-
Pianoduo Concertante na dwa fortepiany, 1935-36 Kup
-
Siedem tańców szwedzkich na dwa fortepiany, 1940 Kup
-
Sonata na skrzypce i fortepian, 1938 Kup
-
Suita hiszpańska na dwie gitary, 1948
-
Tarantella na dwa fortepiany, 1938 Kup
-
Z dnia na dzień na kwartet smyczkowy, 1972
Utwory na fortepian
-
Bajka balet dla dzieci, 1932
Opis:rekopis
-
Cztery miniatury, 1940 Kup
Opis:Echo, Marzenie, Preludium, Spętany
-
Etiudy, 1932
-
Fandango, 1953 Kup
-
Kołysanka, ok. 1929 Kup
-
Krzesany, 1931 Kup
-
Mazur, 1951
Opis:rękopis
-
Mazurki, 1928-90 Kup
Opis:tom I nr 1-21 bis
-
Mazurki, 1928-90 Kup
Opis:tom II nr 22-39
-
Preludia, 1930-33
-
Sonata nr 1, 1926
-
Sonata nr 2, 1932
-
Tryptyk, 1933 Kup
-
Wariacje, 1928
-
Zbójnicki, 1931